«Κάθε μπιλιάρδο και μια ιστορία»

Καλλιτέχνες της πράσινης ή γαλάζιας τσόχας, βιρτουόζοι του γαλλικού, του 9μπαλου, του “σνούκερ” ή απλά άνθρωποι που απολαμβάνουν το παιχνίδι. Το μπιλιάρδο έχει τη δική του ιστορία και στα Χανιά. “Γεννήθηκε” σε ανήλιαγες αίθουσες, μέσα στον καπνό, μεγάλωσε σε καλύτερους χώρους, ενηλικιώθηκε σε σάλες. Πάντα ήταν ένα παιχνίδι που συνδύαζε στρατηγική και πολύ τεχνική. Για όλα αυτά ανοίγουμε κουβέντα με παλιούς και σύγχρονους παίκτες, με ανθρώπους που έχουν αίθουσες στα Χανιά, με όλους αυτούς που αγαπούν αυτό το παρεξηγημένο αλλά συναρπαστικό παιχνίδι.

“Υψηλά στάνταρ”
Το μπιλιάρδο έχει τη δική του… ιστορία στα Χανιά. Παιχνίδι αλλά και άθλημα συνάμα, έχει πολλούς φίλους και στην πόλη. Μάλιστα, τα Χανιά έχουν βγάλει και πρωταθλητές σε αγώνες μπιλιάρδου.
Τα πρώτα μαγαζιά με μπιλιάρδα είχαν ανοίξει πριν δεκαετίες, ενώ το συγκεκριμένο παιχνίδι ήταν ιδιαιτέρως στα… πάνω του τη δεκαετία του ’80.
Τότε, υπήρχαν στα Χανιά αρκετές αίθουσες καταστημάτων με μπιλιάρδα.
Από τις παλαιότερες στα Χανιά ήταν το “Αφρικα” στην πλατεία 1866, απέναντι από την πλατεία Αγοράς και “Το Σύμπαν” του Γιώργου Ρηγάκη, το μαγαζί του Θανάση στην οδό Δημοκρατίας, κ.α.
Το 1984 άνοιξε το “Αραμις” στην οδό Περίδου, το οποίο αποτέλεσε επί σειρά ετών σημείο αναφοράς για τους παίκτες μπιλιάρδου.

“Ψυχή” του “Αραμις” ο Αρης Δαμουλάκης θυμάται:
«Το Αραμις ξεκίνησε το 1984. Βασικά, η αγάπη μου για το μπιλιάρδο ήταν πολύ μεγάλη. Είναι το παιχνίδι που αγάπησα μόλις πρωτοείδα τις μπάλες. Από πιτσιρικάς, από την ηλικία των 17 ετών, ξεκίνησα αρκετά μεγάλος. Σήμερα τα παιδιά ξεκινάνε από πιο μικρές ηλικίες. Γιατί σήμερα το μπιλιάρδο έχει εξελιχθεί. Δεν είναι όπως παλιά που απαγορευόταν σε ηλικίες κάτω των 18. Τότε είχαμε προβλήματα και μας έπαιρνε η Αστυνομία. Τώρα, μπορεί ένα παιδί να ξεκινήσει από 8 χρονών, αρκεί να έχει τη συγκατάθεση των γονέων και να προχωρήσει για να εξελιχθεί αργότερα, αν έχει το ταλέντο, ακόμα και σε έναν παγκόσμιο πρωταθλητή.
Τότε, είχαμε γύρω στα 10 μεγάλα καταστήματα στην πόλη, μαζεμένα. Τα πρώτα μαγαζιά στα Χανιά τα είχε κάνει ο Χαλκιόπουλος. Ηταν το “Αφρικα” στην πλατεία 1866. Ακόμα πιο παλιά είχε ένα υπόγειο κάτω από το ξενοδοχείο: “Αστρο”. Ηταν ο Ρηγάκης, ο οποίος είχε κάνει μαγαζί μεγάλο και ήταν πολλά ακόμη μαγαζιά».
Ο κ. Δαμουλάκης προοσθέτει ότι το Αραμις ξεκίνησε στον 4ο όροφο «της πολυκατοικίας στην οδό Περίδου και είχε αφήσει εποχή για τότε. Ηταν από τα καλύτερα μαγαζιά της πόλης. Είχε πάρα πολλή δουλειά, είχε πάρα πολύ κόσμο. Λαοθάλασσα στην αρχή. Στη συνέχεια βρεθήκαμε σε άλλους χώρους. Το Αραμις είχε αλλάξει τέσσερα – πέντε σημεία μέχρι την προ τριετίας μορφή του που έκλεισε. Ελπίζουμε σύντομα να είμαστε κοντά στους φίλους μας. Ετοιμάζουμε κάτι καινούργιο. Ελπίζουμε να πάνε όλα καλά. Δεν είναι ακόμα τίποτα σίγουρο».
Ο ίδιος θυμάται: «Πριν ανοίξει το Αραμις δεν υπήρχαν τουρνουά, δεν υπήρχε αγωνιστικό μπιλιάρδο, ήταν εντελώς ψυχαγωγικό. Εγώ επειδή αγάπησα πολύ το παιχνίδι αυτό, το αναβάθμισα το 1984 και προσπάθησα να το διατηρήσω σε υψηλά στάνταρ. Παράλληλα, άρχισαν οι αγώνες, πρωταθλήματα τουρνουά, κάναμε συνεργασία με κάποια καταστήματα, καταφέραμε πάρα πολλά πράγματα. Εμείς, το 1993 που ιδρύθηκε η Ελληνική Φίλαθλος Ομοσπονδία Μπιλιάρδου αρχίσαμε και πανελλήνιους αγώνες επίσημους. Εκείνη την εποχή ήμασταν τα Χανιά η κορυφαία πόλη στην Ελλάδα και είχαμε την τύχη να έχουμε τρεις πρωταθλητές Ελλάδας (δύο στους άνδρες και ένα στους παίδες). Ο Αρης Δαμουλάκης, ο Γιώργος Φλεμετάκης και ο Γιώργος Τζαμπαζάκης (παίδες) από τον Σύλλογο Κυδωνία, ο οποίος είχε έδρα πάντα στο Αραμις.
Το 2007 κατάφερα να φέρω το πρώτο ελληνικό μετάλλιο, χάλκινο, καθώς πήραμε την τρίτη θέση στο πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα στην Πράγα. Το 2009 καταφέραμε, σαν μέλος εγώ της Εθνικής Ελλάδος, να φέρουμε πάλι το χάλκινο μετάλλιο σε παγκόσμια διοργάνωση, στο Ανόβερο στη Γερμανία».
«Το μπιλιάρδο για εμένα προσωπικά, μετά την οικογένεια, είναι ο αέρας που αναπνέω. Το έχω αγαπήσει πραγματικά και θέλω να δω το παιχνίδι αυτό εκεί που του αρμόζει. Του αρμόζει να είναι πολύ ψηλά γιατί είναι ένα παιχνίδι ψυχοτεχνικό, στο οποίο η ψυχολογία και η τεχνική συνδυάζονται, χρειάζονται πολύ καλή φυσική κατάσταση, υπομονή, επιμονή και πολλή αγάπη για να προχωρήσεις. Είναι ένα παιχνίδι καταπληκτικό, το οποίο μπορεί να σε τραβήξει από πολλές παγίδες σε αυτή τη ζωή, μπορεί να σου προσφέρει πολλά πράγματα, συγκινήσεις, ταξίδια σε όλο τον κόσμο».

«ΠΑΡΑΜΥΘΙ Η ΣΧΙΣΜΕΝΗ ΤΣΟΧΑ»
Ρωτήσαμε τον κ. Δαμουλάκη για τις θεωρίες περί “σχισμένης τσόχας” και μεταξύ άλλων σημειώνει:
«Αυτά είναι παραμύθια, μην τα πιστεύετε. Είναι κακή πληροφόρηση του κόσμου. Αυτά συμβαίνουν στις ελληνικές ταινίες. Στην πραγματικότητα στο μπιλιάρδο είναι δύσκολο να κάνεις ζημιά. Δεν πρέπει ο κόσμος να φοβάται μήπως σκίσει καμιά τσόχα».

Στις τσόχες του “Ολύμπια”
Ήταν 1989 όταν ο παλιός κινηματογράφος “Ολύμπια” μετατράπηκε σε χώρο για μπιλιάρδο και ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ο Γιάννης Λεντάρης ιδιοκτήτης του χώρου θυμάται την εποχή εκείνη. «Το είχε αποφασίσει ο πατέρας μου την εποχή εκείνη να το κάνει μπιλιάρδα. Ήταν αρκετά διαδεδομένο ως παιχνίδι τότε, σε αντίθεση με σήμερα, πάντα στα Χανιά. Γιατί; Τα κινητά, οι υπολογιστές, το ότι ο κόσμος δεν έχει χρόνο; Δεν ξέρω πραγματικά. Τότε όμως στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 αρχές της δεκαετίας του ΄90 έλκυε πολύ κόσμο και όλες τις ηλικίες. Έβλεπες από πιτσιρικάδες μέχρι… συνταξιούχους», θυμάται ο συνομιλητής μας.
Ο ίδιος δεν θα ξεχάσει τα πολλά αυτόφωρα και τα πρόστιμα που του επιβάλλονταν ως υπεύθυνος του χώρου μέχρι το 1998, όταν και το μπιλιάρδο “νομιμοποιήθηκε”.
«Αν έβρισκε ανήλικο η αστυνομία μέσα στον χώρο σε έπαιρναν για αυτόφωρο και σου έβαζαν πρόστιμο. Μετά το 1996 το μπιλιάρδο αναγνωρίσθηκε ως άθλημα και επιτράπηκε και η είσοδο ανήλικων. Υπήρχε γενικά μια κακή φήμη για τα σφαιριστήρια από τη δεκαετία του ΄60-΄70 αλλά αυτό γρήγορα άλλαξε. Τι παίζει ο κόσμος σήμερα; 9μπαλο, 8μπαλο, 7μπαλο, παίκτες διάφοροι, με άλλες τεχνικές ο ένας, άλλες ο άλλος», λέει. Τον ρωτάμε για κάποιο απρόβλεπτο περιστατικό που έχει συμβεί στα “Ολύμπια”. «Σκισίματα τσόχας δεν θυμάμαι ποτέ, πρέπει να είναι εντελώς άσχετος ο παίχτης και να προσπαθεί για να σκίσει την τσόχα! Ούτε τσακωμούς, ούτε φασαρίες ποτέ, αυτό που θυμάμαι χαρακτηριστικά είναι όταν ένας παίκτης έπαιξε κάπως δυνατά με αποτέλεσμα να φύγει η μπάλα και να σπάσει τον απέναντι καθρέφτη!».
Τον ρωτάμε για το “προφίλ” του σύγχρονου παίκτη μπιλιάρδου. «Πολλά και διαφορετικά προφίλ. Άλλος παίζει γιατί θέλει να βελτιωθεί και να γίνει ο καλύτερος, άλλος για να ηρεμήσει και να χαλαρώσει, άλλος έρχεται με την παρέα του πίνουν την μπίρα τους και απλά παίζουν για να διασκεδάσουν. Κάθε άνθρωπος έχει και τους δικούς του λόγους», καταλήγει ο κ. Λεντάρης.

“Συναίσθημα το μπιλιάρδο”
Ενας από τους παίκτες – φίλους του μπιλιάρδου είναι ο Νίκος Κασσελάκης.
Παίζει μπιλιάρδο από το 1989. Τότε σύχναζε στο “Αραμις”.
«Το μπιλιάρδο για εμένα αποτελεί ένα πολύ καλό συναίσθημα. Παίζω από το 1989. Τότε, δεν είχαμε πολλές επιλογές και ήταν μια διασκέδαση για εκείνη την εποχή. Οσο έπαιζα τόσο το παιγνίδι μου άρεσε περισσότερο. Και με τράβηξε το ότι έβλεπα καλούς παίχτες»», μας λέει.

“Πρωταθλητισμός αλλά και μεγάλη αγάπη”
Φίλος του μπιλιάρδου από… κούνια ο 23χρονος Νίκος Χατούπης, μας τον συστήνουν ως έναν από τους καλύτερους παίκτες αυτή τη στιγμή στα Χανία με πανελλήνιες και διεθνείς διακρίσεις. Ο ίδιος διατηρεί και το δικό του χώρο το “Frozen” στην Α. Γογονή.
«Ο πατέρας μου έπαιζε μπιλιάρδο και με έπαιρνε από μικρό. Έτσι με θυμάμαι 9 χρονών να πηγαίνω μαζί του και να παίζω με τις μπάλες και τις στέκες, ήταν κάτι μου που άρεσε από την αρχή, “κόλλησα” με αυτό, το αγάπησα. Στην αρχή ως “χόμπι”, έπειτα ίσως πιο επαγγελματικά», δηλώνει.
Τον ρωτάμε για το τι πιστεύει ότι του προσφέρει το μπιλιάρδο. «Το μπιλιάρδο είναι πολλά πράγματα. Είναι στρατηγική, θέλει ηρεμία, θέλει μαθηματικά, γεωμετρία, πρέπει να αναπτύξεις γνώσεις, να το ψάξεις και βέβαια να προπονηθείς πάρα πολύ. Υπήρχαν εποχές που έπαιζα 3-4 ώρες καθημερινά για προπόνηση», απαντάει.
Στις καλύτερες στιγμές του ένα τουρνουά στη Ρουμανία όπου πήρε την 17η θέση ανάμεσα σε 256 συμμετέχοντες διαφόρων ηλικιών αλλά και η 3η θέση στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα. «Αν είχα και κάποιες άσχημες στιγμές… Δεν θυμάμαι, ίσως όταν ήμουν μικρός επειδή ορισμένοι έβγαζαν μια ζήλια και μια άσχημη συμπεριφορά απέναντι μου αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο πατέρας μου να με κρατήσει μακριά για κάποιο διάστημα. Γενικά το μπιλιάρδο είναι παρεξηγημένο, υπάρχουν στερεότυπα από το παρελθόν ότι έχει σχέση με κακές παρέες κ.λπ., ενώ αυτό είναι μια ανοησία. Στα χρόνια που ασχολούμαι δεν έχω δει το παραμικρό άσχημο συμβάν, ίσα-ίσα οι άνθρωποι που ασχολούνται είναι πραγματικά κύριοι και το απολαμβάνουν αυτό που κάνουν. Μακάρι και στην Ελλάδα να έχει την απήχηση που βλέπουμε να έχει σε άλλες χώρες του εξωτερικού, γιατί αξίζει πραγματικά να ασχοληθεί κάποιος με το μπιλιάρδο ως διασκέδαση», αναφέρει ο Νίκος Χατούπης.

“Η τέλεια διασκέδαση”
«Η πρώτη επαφή με το μπιλιάρδο ήταν στα 14 μου! Φυσικά απαγορευόταν τότε για ανήλικους. Υπήρχαν εκείνη την εποχή στα Χανιά πολλά μαγαζιά, καμία σχέση βέβαια με τις “σάλες” που έγιναν αργότερα. Τα πρώτα χρόνια τα περισσότερα μπιλιαρδάδικα ήταν λίγο παρακμιακά, γι’ αυτό ίσως να χαρακτηριζόταν και το παιχνίδι έτσι και πολλοί να “στραβοκοιτούσαν” όσους έπαιζαν», αφηγείται ο Παναγιώτης Κλειδαράς, φίλος της τσόχας, της στέκας, του παιχνιδιού.
Θυμάται χαρακτηριστικά «τα μπιλιάρδα του Ρήγα, του Γιώργου του Ρηγάκη του συγχωρεμένου, τον πατέρα του τον κ. Παναγιώτη στη πλατεία Κοτζάμπαση με είσοδο από το σημείο που είναι τώρα τα οπτικά Ατσαλάκη. Αγαπημένος χώρος για πολλούς νέους της εποχής, περάσαμε ωραία χρόνια, παρότι ο χώρος δεν ήταν ο καλύτερος, σκοτεινός και καπνός πολύς από τα τσιγάρα. Μετά ήμασταν πολύ τυχεροί στα Χανιά, γιατί ο Άρης Δαμουλάκης είχε κάνει το “Άραμις” ένα φανταστικό μπιλιαρδάδικο που δεν υπήρχε τότε σε όλη την Ελλάδα! Με 14 τραπέζια που πάντα ήταν γεμάτα, ένας απίστευτος χώρος και βέβαια καταπληκτικοί παίκτες! Το ανέβασε σε πολύ υψηλό επίπεδο το μπιλιάρδο ο Άρης, δεν ήταν τυχαίο ότι 5-6 παίκτες από τα Χανιά ήταν στους κορυφαίους της χώρας. Ο Άρης Δαμουλάκης, ο Κώστας Πετρουλάκης, ο Γιώργος Φλεμετάκης που δίδαξε όλη την Αθήνα μπιλιάρδο, ο Στέλιος Κατσουλάκης, ο Βαγγέλης Λιονάκης, ο Ορέστης Βαρδάκης κ.α. Πρωτοκλασάτοι παίκτες που “σάρωναν” στα πανελλήνια πρωταθλήματα. Άλλοι χώροι για μπιλιάρδο ήταν του “Ανδρέα” πίσω από το Δημαρχείο, του Θανάση Ζησάκη, του “Χαλκιόπουλου” ένα υπόγειο, μετά τα “Ολύμπια”, το “Σαλέ” στη Σκαλίδη, στον Κουμπέ είχε δυο τρία μαγαζιά. Σε αντίθεση με σήμερα το μπιλιάρδο ήταν πιο δημοφιλές. Γιατί; Γιατί δεν υπήρχαν τότε κινητά, tablet, οθόνες κ.λπ. Το μπιλιάρδο είναι μια πανέμορφη διασκέδαση, ένα καταπληκτικό άθλημα», αναφέρει.
Ο ίδιος δίνει έμφαση στο θέμα του χαρακτήρα που διαπλάθει το μπιλιάρδο.
«Είναι ένα ψυχοσωματικό σπορ που φανερώνει και τα καλά και τα κακά του χαρακτήρα. Δηλαδή πάνω στην ήττα θα φανεί ο καλός χαρακτήρας, ο άνθρωπος που ξέρει να χάνει, που θα δώσει το χέρι στον αντίπαλο και θα του πει συγχαρητήρια αλλά και ο ιδιότροπος, ο “κακός” χαρακτήρας που θα κάνει τα αντίθετα. Εμένα προσωπικά με διασκεδάζει, με κάνει να αισθάνομαι όμορφα. Βέβαια πλέον λόγω οικογένειας και δουλειάς δεν βρίσκω χρόνο να ασχοληθώ πιο σοβαρά αλλά όποτε βρω την ευκαιρία παίζω», επισημαίνει.
Παίρνοντας μια στέκα στο χέρι μας δείχνει πόση σημασία έχει το κράτημα της, η θέση του κορμιού, ο τρόπος του χτυπήματος, τα “φάλτσα”, οι υπολογισμοί για την επόμενη και τη μεθεπόμενη μπάλα… Είναι και το μπιλιάρδο μια τέχνη.